Jak uczyć gramatyki na lekcjach języka kaszubskiego w starszych klasach

Gramatyka to prawdopodobnie jeden z najtrudniejszych obszarów edukacji kaszubskiej. Jest traktowana zazwyczaj jako dodatek do kształcenia literacko-kulturowego, wprowadzana wyrywkowo i nie zawsze systematycznie. Uczestnicy szkolenia dowiedzą się, jak uczyć gramatyki, aby nie zanudzić nią uczniów (a przy okazji siebie) oraz by miała ona wymiar funkcjonalny – służyła czemuś więcej niż tylko odmienianiu wyrazów w izolacji. Kursanci poznają różne typy ćwiczeń aktywizujących i operacyjnych (w tym gry i zabawy oparte na metodzie tzw. gamifikacji) oraz skonstruują własne zadania, które zaprezentują na forum, by otrzymać odpowiednią informację zwrotną.

W programie szkolenia m.in.:

1. Gry i zabawy aktywizujące jako wprowadzenie do lekcji z zakresu kształcenia językowego (gramatyki).

2. Kolejność wprowadzania zagadnień gramatycznych (fleksyjnych).

3. Struktura lekcji z zakresu kształcenia językowego i jej projektowanie: typy ćwiczeń i kolejność ich wprowadzania.

4. Wykorzystanie naturalnych sytuacji komunikacyjnych w nauce gramatyki.

5. Dobre i złe praktyki na lekcji gramatyki.

Warunki uzyskania zaświadczenia: 

minimum 80-procentowa obecność podczas szkolenia.

Odniesienie do podstawy programowej: 

szkoły podstawowe (kl. IV–VIII)

II. 7) i III. 7) Uczeń zna i rozumie struktury prostych wypowiedzi i zasady ich tworzenia: określa w usłyszanych/czytanych tekstach części mowy, rodzaje gramatyczne, przypadki gramatyczne, osoby, czasy, tryby i strony, formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotników i przysłówków, określa części zdania, równoważniki zdania, zdania pojedyncze i złożone.

IV. Uczeń: 3) w swojej wypowiedzi nie miesza słów z języka kaszubskiego i polskiego; 10) w wypowiedziach poprawnie artykułuje głoski kaszubskie oraz poprawnie realizuje procesy fonetyczne, które zaszły w kaszubszczyźnie; 11) stosuje poprawne formy wyrazów odmiennych; 12) poprawnie akcentuje wyrazy i stosuje właściwą intonację zdaniową; 13) stosuje równoważniki zdań, zdania pojedyncze oraz zdania współrzędnie i podrzędnie złożone.

V. Uczeń: 8) stosuje poprawne formy odmiennych części mowy; 9) stosuje poznane zasady ortograficzne i interpunkcyjne; 10) stosuje równoważniki zdań, zdania pojedyncze oraz zdania współrzędnie i podrzędnie złożone.

szkoły ponadpodstawowe

II. Kształcenie językowe. Uczeń: 1) wykazuje się wiedzą z zakresu fonetyki, fleksji, słowotwórstwa i składni; 2) odnosi się z szacunkiem do lokalnych odmian języka regionalnego; 3) stosuje w tekście zasady ortografii i interpunkcji; 4) analizuje zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, rozpoznaje równoważniki zdań; 5) rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym.

W zakresie rozszerzonym: uczeń zna specyficzne właściwości języka w obrębie jego gramatyki.

Kierunek realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2022/2023:

9. Podnoszenie jakości kształcenia oraz dostępności i jakości wsparcia udzielanego dzieciom i uczniom w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych i integracyjnych.