W zdrzadle słowiańsczich jãzëków. Interkomprehensja w uczeniu się i nauczaniu języka kaszubskiego

Przynależność języka kaszubskiego i polskiego do jednej rodziny języków zachodniosłowiańskich jest szansą – choć może też być zagrożeniem – na łatwiejsze opanowanie nowego języka. Warto o tym wiedzieć, aby możliwie dobrze wykorzystywać dobre strony tego pokrewieństwa.

Interkomprehensja to zdolność szybkiego rozumienia języków blisko spokrewnionych. Osoba, która potrafi uważnie słuchać, zauważa podobnie brzmiące słowa, podobieństwo konstruowania wypowiedzeń czy analogie w sposobie odmiany wyrazów.

Wzajemna analogia kaszubszczyzny i polszczyzny umożliwia w jakimś stopniu rozumienie mowy lub tekstu zapisanego przez uczniów uczących się w szkole języka kaszubskiego, mimo że nie używali go wcześniej ani w domu, ani w środowisku rówieśniczym. Podobieństwo językowe daje więc szansę bycia biernym użytkownikiem języka w pierwszym okresie jego nauki, co może stanowić motywację do uczenia się go.

 

Konferencja będzie dwudzielna: zajęcia warsztatowe poprzedzą wykłady mistrzów nauki. Zaprezentowane zostaną dwa referaty: prof. Przemysław Gębal (Uniwersytet Gdański) omówi potencjał psycholingwistyczny, glottodydaktyczny i pedagogiczny podobieństwa polszczyzny i kaszubszczyzny, a prof. Nicole Dołowy-Rybińska (Instytut Slawistyki PAN) powie, jak interkomprehensja wzmacnia wielojęzyczność na Łużycach.

Przykłady dobrych praktyk dopełni doświadczenie nauczania języka polskiego uchodźców z Ukrainy i użytkowników innych języków słowiańskich (rozmowę z profesorami Anetą Lewińską i Dušanem Paždjerskim przeprowadzi dr Justyna Pomierska). Warsztaty dydaktyczne poprowadzą: dr Joanna Ginter, Karolina Weber, Anna Cupa i Rómk Drzeżdżónk.

 

Program konferencji: pobierz

9.00 To je filmòwé. Lekcja kaszubskiego w Gdyńskim Centrum Animacji. 

Prezentacja oferty warsztatowej – Magdalena Jacoń (Fundacja Trefl)

 

9.20 Otwarcie konferencji

 

9.40 Wykłady plenarne

dr hab., prof. IS PAN Nicole Dołowy-Rybińska, Interkomprehensja jako środek wzmocnienia wielojęzyczności. Przypadek Łużyc i Kaszub

prof. Przemysław Gębal, Kaszubsko-polska interkomprehensja i jej potencjał psycholingwistyczny, glottodydaktyczny oraz pedagogiczny

 

10.45 Pobratymstwo języków – szansą czy zagrożeniem dla uczenia się

Rozmowę z prof. Anetą Lewińską i dr hab., prof. UG Dušanem Paždjerskim poprowadzi dr Justyna Pomierska

 

11.15–12.00 Przerwa kawowa
 

12.00 Warkòwnie „Szkólny – szkólnym”
 

Warsztat 1. Joanna Ginter, Gramatika z głowë nie ùmikô: znankòwnik

Warsztat 2. Karolina Weber, Słowa w òbrazach zaklãté. Kartë Montessori na zajmach kaszëbsczégò jãzëka

Warsztat 3. Anna Cupa, Òrtografiô do głowë trafi: ã i ą

Warsztat 4. Róman Drzeżdżón, Słowa w òbrazach zaklãté. Nié le w „Kaszëbsczich nótach”

 

14.00 Zakończenie konferencji

 

Warunki uzyskania zaświadczenia: 

obecność podczas konferencji.

Odniesienie do podstawy programowej: 

celem przedmiotu język regionalny – język kaszubski jest kształtowanie językowej, kulturowej i tożsamościowej świadomości ucznia w partnerstwie z rodziną, środowiskiem lokalnym i regionalnym.
W szczególności cel ten realizuje się przez:

1) dostarczenie i pogłębienie wiedzy o języku, literaturze, piśmiennictwie, tradycji, obrzędach, historii, religii, architekturze, muzyce, malarstwie, szeroko rozumianej sztuce (w tym sztuce ludowej), a także codzienności Kaszubów z uwzględnieniem specyfiki lokalnej i geograficzno-przyrodniczej;

2) kształtowanie umiejętności językowych dla potrzeb komunikacji międzyludzkiej, dostępu do dziedzictwa kulturowego (piśmiennictwa, literatury, muzyki itp.) i twórczego rozwoju potencjału własnego ucznia;

3) kształtowanie pozytywnego stosunku do języka i kultury kaszubskiej;

4) kształtowanie postawy zaangażowania w rozwój środowiska geograficzno-przyrodniczego, kulturowego i społecznego Kaszub i Pomorza;

5) kształtowanie otwartości na inne kultury.

Kierunek realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2023/2024:

1. Kontynuacja działań na rzecz szerszego udostępnienia kanonu i założeń edukacji klasycznej oraz sięgania do dziedzictwa cywilizacyjnego Europy, w tym wsparcie powrotu do szkół języka łacińskiego jako drugiego języka obcego.