Warkòwniô kaszëbistë. Rozskacënczi w PCEN-ie. Gramatika na ùczbach kaszëbsczégò jazëka. W kręgu rzeczownika

Gramatyka to prawdopodobnie jeden z najtrudniejszych obszarów edukacji kaszubskiej. Jest traktowana zazwyczaj jako dodatek do kształcenia literacko-kulturowego, wprowadzana wyrywkowo i nie zawsze systematycznie (uczeń ma już tworzyć samodzielne wypowiedzi, nawet jeśli dopiero za jakiś czas przedstawiona zostanie mu odmiana czasownika, a kilka lekcji po niej – odmiana rzeczownika).

Uczestnicy szkolenia dowiedzą się, jak uczyć gramatyki w zakresie posługiwania się rzeczownikiem, aby nie zanudzić nią uczniów (a przy okazji siebie) oraz by miała ona wymiar funkcjonalny – służyła czemuś więcej niż tylko odmienianiu wyrazów w izolacji. Kursanci poznają różne typy ćwiczeń aktywizujących i operacyjnych (w tym gry i zabawy oparte na metodzie tzw. gamefikacji) oraz skonstruują własne zadania, które zaprezentują na forum, by otrzymać odpowiednią informację zwrotną.

Warunki uzyskania zaświadczenia: 

obecność przez co najmniej 80% czasu trwania szkolenia.

Odniesienie do podstawy programowej: 

podstawa programowa:

Szkoły podstawowe (kl. IV–VIII):

II. 7) i III. 7) Uczeń zna i rozumie struktury prostych wypowiedzi i zasady ich tworzenia: określa w usłyszanych/czytanych tekstach części mowy, rodzaje gramatyczne, przypadki gramatyczne, osoby, czasy, tryby i strony, formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotników i przysłówków, określa części zdania, równoważniki zdania, zdania pojedyncze i złożone.

IV. Uczeń:

3) w swojej wypowiedzi nie miesza słów z języka kaszubskiego i polskiego;

10) w wypowiedziach poprawnie artykułuje głoski kaszubskie oraz poprawnie realizuje procesy fonetyczne, które zaszły w kaszubszczyźnie;

11) stosuje poprawne formy wyrazów odmiennych; 12) poprawnie akcentuje wyrazy i stosuje właściwą intonację zdaniową; 13) stosuje równoważniki zdań, zdania pojedyncze oraz zdania współrzędnie i podrzędnie złożone.

V. Uczeń:

8) stosuje poprawne formy odmiennych części mowy;

9) stosuje poznane zasady ortograficzne i interpunkcyjne;

10) stosuje równoważniki zdań, zdania pojedyncze oraz zdania współrzędnie i podrzędnie złożone.

Szkoły ponadpodstawowe:

II. Kształcenie językowe. Uczeń:

1) wykazuje się wiedzą z zakresu fonetyki, fleksji, słowotwórstwa i składni;

2) odnosi się z szacunkiem do lokalnych odmian języka regionalnego;

3) stosuje w tekście zasady ortografii i interpunkcji;

4) analizuje zdania złożone współrzędnie i podrzędnie, rozpoznaje równoważniki zdań;

5) rozpoznaje temat słowotwórczy i formant w wyrazach pochodnych i wskazuje funkcje formantów w nadawaniu znaczenia wyrazom pochodnym.

W zakresie rozszerzonym: uczeń zna specyficzne właściwości języka w obrębie jego gramatyki.